سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر

سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر سال دوم شماره پنجم تابستان 97

شناسنامه فهرست 2 3 6 8 9 10 11 12 13 13 14 16 17 18 19 نشریه علمی دانشجویی استیج صفر سال دوم/ شماره پنجم/تابستان 97 صاحب امتیاز: انجمن علمی دانشجویی رادیوتراپیکردستان مدیر مسئول: سارا قوامی سردبیر:مژگانفتحی ویراستار:محمدامینبسحاق صفحه آرا: نادر ساروقی هیئت تحریریه این شماره به ترتیب حروف الفبا: احسان آزادی سحر تاج وانچی سیما رضوانی تبار شیما رحمانی سیده شیما سجادی مژگان فتحی سارا قوامی سمیه قوامی سمیه کریمی سخن سردبیر اخبار - همایش ها و سمینارهای رادیوتراپی و انکولوژی سرطان خون) لوسمی( - معرفی - عالئم - شیمی درمانی - ایمنوتراپی - پس از درمان جالب است بدانید که... - لیموترش و خواص ضد سرطانی آن مقاالت - Effect of age, gender and blood group on blood cancer types - بررسي عملكرد بيان پذيرنده هاي سايتوتوكسيسيته سلول هاي كشنده ذاتي خون محيطي و بافت چربي افراد چاق و غيرچاق در برابر سلول هاي سرطاني - بررسي تغييرات عوامل خوني آنزيم هاي كبدي و (TSH( Thyroid-Stimulating Hormone در افراد پرتوكار در استان كردستان - بررسي اثر سايتوتوكسيك عصاره هيدروالكلي گياه شاهي در مراحل مختلف رويشي برالين سلولي سرطان خون )k562( معرفی رشته کارشناسی ارشد - معرفی رشته اپیدمیولوژی - مصاحبه با محمد عزیز رسولی لبخند - لبخند سرطان معرفی کتاب - کتاب سرطان شناسی

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 2 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 سخن سردبیر لوسمی سرطان بدون تومور... معموال اولین چیزی که بعد از شنیدن کلمه سرطان به فکرمان می رسد داشتن تومور است درحالی که انواعی از سرطان ها وجود دارند که تومور جامد تشکیل نمیدهند از جمله آنها لوسمی یا همان سرطان خون است. در این شماره از نشریه علمی دانشحویی استیج صفر به بررسی این نوع سرطان پرداختهایم که امیدواریم اطالعات کافی و مفیدی را در مورد این سرطان در اختیار خوانندگان استیج صفر قرار دهد. تشکر از همکاری و زحمات فراوان دانشجویان گرامی. مژگان فتحی سردبیر نشریه علمی دانشجویی استیج صفر

3 اخبار سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر سمینارها و همایشها چهارمین کنگره بین المللی سرطان های دستگاه گوارش زمان برگزاری: 18-20 مهر 1397 آخرین مهلت ارسال مقاالت: 15 شهریور 1397 مکان برگزاری: تهران بزرگراه یادگار امام جنوب نرسیده به فرحزاد خیابان ایثارگران شمالی نبش کوهسار سوم شماره ۶۳ شماره تماس: 021-22748001 ایمیل: crcigcc@gmail.com سومین کنگره بین المللی کلینیکال انکولوژی ایران و سیزدهمین کنگره سالیانه کلینیکال انکولوژی ایران برگزار کننده: انجمن رادیوتراپی و انکولوژی ایران زمان برگزاری: 28 الی 03 آذر 1397 آخرین مهلت ارسال مقاالت: 15 شهریور 1397 مکان برگزاری: تهران درب غربی استادیوم آزادی هتل المپیک وبسایت: www.congi2018sro.org.ir

4 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر سال دوم شماره پنجم تابستان 97 کنگره ملی جراحی سرطان ایران زمان برگزاری 7 : الی 9 آذر 1397 مکان برگزاری : دانشگاه علوم پزشکی شیراز کلینیک سرطان شناسی استاد طالعی تلفن 071-36474306 - 071-36121194 : وب سایت www.insoc.sums.ac.ir : هفدهمین کنگره سراسری انجمن مدیکال انکولوژی و هماتولوژی ایران و همایش ساالنه پرستاری سرطان برگزار کننده : انجمن مدیکال انکولوژی و هماتولوژی ایران و کنفرانس ساالنه پرستاری سرطان توسط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان زمان برگزاری ۲۴ : الی ۲۶ آبان ۱۳۹۷ آخرین مهلت ارسال مقاالت ۲۰: مهر ۱۳۹۷ محل برگزاری : هتل عباسی اصفهان وبسایت www.ismoh-cong.ir : دومین کنگره ملی بیماری های غیر واگیر و نهمین کنگره شبکه همکار خوب برگزارکننده : کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی فسا زمان برگزاری 12-11 : بهمن 1397 آخرین مهلت ارسالمقاالت 5 : آذر 1397 محل برگزاری : فسا وب سایت www.ncdrccongress.ir :

5 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر سرطان خون )لوسمی(

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 6 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 معرفی معرفی سرطان خون )لوسمی( بدخیمی های هماتوپوئتیک بیماری های کلونالی هستند که طی بروز تغییر ژنتیکی در یک سلول منفرد در مغز استخوان یا بافت های لنفوئیدی محیطی ایجاد میشوند. شیوع بدخیمی های خونی سرطان یکی از عوامل مهم مرگ و میر است به طوری که حدود %50 جمعیت انگلیس در طول زندگی خود مبتال به سرطان خواهند شد. بیشترین این سرطان ها بدخیمی های اپیتلیالی است این در حالی است که سرطان های خونی حدود %7 تمام موارد بیماری های بدخیم را تشکیل می دهد. پراکندگی جغرافیایی برخی از این بدخیمی ها بسیار متغیر می باشد مثال لوکمی مزمن لنفوئیدی )CLL( شایع ترین لوکمی در افراد سفیدپوست است اما در شرق دور بسیار نادر است. علت شناسی بدخیمی های خونی سرطان در نتیجه انواعی از چندین جهش ژنتیکی در یک سلول به وجود می آید. تعداد این جهش ها از 10 مورد در اغلب بدخیمی های خونی تا 100 جهش متغیر است. عواملی مثل توارث و محیط زندگی از عوامل افزایش خطر ابتال به سرطان است اما به نظر می رسد اکثر لوکمی ها و لنفوم ها تنها در نتیجه تغییرات ژنتیکی اکتسابی رخ می دهند. عوامل ارثی شیوع لوکمی در برخی از بیماری های ژنتیکی مثل سندرم داون به طور قابل توجهی افزایش می یابد به طوری که شیوع لوکمی حاد تا حدود 20 تا 30 برابر در این افراد بیشتر است. سایر بیماری هایی که با افزایش لوکمی ها همراه هستند شامل سندرم بلوم آنمی فانکونی آتاکسی تالنژکتازی نوروفیبروماتوز سندرم کالین فلتر و سندرم ویسکوت- آلدریچ می باشند. همچنین عوامل خانوادگی نیز به صورت ضعیفی در افزایش بروز برخی از بیماری ها مثل لوکمی میلوئیدی حاد )AML) CLL لنفوم هوچکین و لنفوم غیر هوچکین )NHL( دخیل است هر چند در اکثر موارد ژن های دخیل در این امر هنوز ناشناخته هستند. اثرات محیطی عوامل شیمیایی از عوامل معروف اما نادر ایجادکننده میلودیسپالزی و یا AML می توان به تماس مزمن با حالل های صنعتی یا عوامل شیمیایی مثل بنزن اشاره کرد. داروها مواد آلکیله کننده مثل کلرامبوسیل یا ملفاالن از عوامل زمینه ساز توسعه تاخیری AML هستند به ویژه زمانی که با رادیوتراپی همراه می شوند. اتوپوزاید نیز همراه با افزایش خطر ابتال به لوکمی های ثانویه ای است که در ارتباط با جابه جایی هایی متعادل ژن AML روی کروموزم 11q23 هستند. رادیوتراپی رادیوتراپی به ویژه در مغز استخوان از عوامل ایجاد بدخیمی است این امر بعد از انفجار بمب اتمی در ژاپن و افزایش شیوع لوکمی در افراد بازمانده نتیجه گیری شد. عفونت عفونت ها مسئول حدود 18% تمام سرطان ها هستند به طوری که در انواع مختلفی از بدخیمی های خونی دخیل هستند. ویروس ها سمیه قوامی عفونت های ویروسی از عوامل ایجادکننده چندین نوع بدخیمی خونی )به ویژه انواع مختلفی از لنفوم ها( هستند. ویروس HTLV1 عامل بروز لوکمی/ لنفوم سلول T بزرگساالن )ATLL( می باشد هر چند اکثر افرادی که با ویروس آلوده می شوند درگیر تومور نمی شوند. ویروس EBV درارتباطبااکثرمواردلنفومبورکیتاندمیک )آفریقایی( و بیماری لنفوپرولیفراتیو پس از پیوند )PTLD( و تعدادی از بیماران لنفوم هوچکین می باشد. هرپس ویروس انسانی 8 )HHV8( )ویروس مرتبط با سارکوم کاپوزی( عامل سارکوم کاپزی و لنفوم تراوشی اولیه می باشد. عفونت با HIV در ارتباط با افزایش شیوع لنفوم های لنفوسیت B درجه باال در محلهایغیرمتعارفمیباشد. باکتری ها نشان داده شده است که عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماری زایی لنفوم سلول B مخاط معده )MALT( دخیل می باشد و درمان با آنتی بیوتیک ممکن است باعث پسرفت بیماری شود. تک یاخته ها لنفوم بورکیت اندمیک در مناطق گرم سیری و به ویژه مناطق ماالریا خیز رخ می دهد. به نظر می رسد که ماالریا باعث تغییرات در سیستم ایمنی میزبان و افزایش استعداد به شکل گیری تومور در نتیجه عفونت با EBV می گردد.

7 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر روش های تشخیصی در مطالعه سلول های بدخیم آنالیز کاریوتیپ در بررسی کاریوتیپ مورفولوژیکی کروموزوم های سلول های توموری زیر میکروسکوپ و به صورت مستقیم بررسی می شود. برای بررسی کاریوتیپ نیاز است تا سلول های توموری در مرحله متافاز چرخه سلولی باشند بنابراین قبل از رنگ آمیزی کروموزوم ها سلول ها کشت داده می شوند تا کروموزوم ها آماده مطالعه شوند. هیبریداسیون فلورسنس درجا )FISH( آنالیز به روش FISH شامل استفاده از پروب های ژنتیکی نشان دار شده با فلورسنت است که به قسمت خاصی از ژنوم هیبرید می شوند. این امکان وجود دارد که هر کروموزوم با ترکیبی متفاوت از مواد فلورسنت بررسی شود. این روش تکنیکی حساس است که می تواند مواد ژنتیکی را در مراحل متافاز و اینترفاز )مرحله فاقد تقسیم ) سلول بررسی کند یا به کمک دو پروپ متفاوت همزمان جابه جایی کروموزومی یا کاهش تعداد کروموزوم ها را بررسی کند. توالی ژن برای شناسایی جهش های ژنتیکی عامل بیماری های بدخیم از آنالیز توالی ژنی نیز استفاده می شود. توالی یابی نسل جدید )NGS( ابزاری جدید در مطالعه ژن های خاص است. در این تکنیک سکانس تمام اگزون یا ژنوم سرطانی با هزینه متوسطی انجام می شود. سپس سکانس به دست آمده با سکانس سلول زایای بیمار برای شناسایی جهش های توموری مقایسه می شود. این احتمال وجود دارد که در آینده درمان سرطان بر اساس ارزیابی ژنوم سلول زایای بیماران و ژنوم تومورهای آن ها انجام شود. آنالیزهای بیوانفورماتیکی که از اطالعات NGS به دست می آید می تواند چالش برانگیز باشد و نیاز به برنامه های پیشرفته کامپیوتری داشته باشد. توالی یابی ژنی جهش های نقطه ای مثل JAK2 در بیماری میلوپرولیفراتیو AML در در ماسیتوسیتوز سیستمیک و FLT3 KIT را مشخص کرده است. DNA Microarray این تکنیک باعث آنالیز سریع و جامع الگوهای رونویسی یک سلول یا بافت می گردد. در این روش mrna به پروپ های DNA متصل شده به سطح اسالید یا میکروچیپ هیبرید می شود. این روش ارزشمند است اما کاربرد گسترده ای در تشخیص ندارد. روش جایگزین برای ارزیابی پروفایل RNA در یک سلول استفاده از NGS و سکانس تمام RNA رونویسی شده )RNASeq( است. فلوسیتومتری دراینتکنیک آنتی بادیهاینشاندارشدهبافلوروکروم ها مختلف باعث شناسایی الگو و شدت بیان انواع آنتی ژن درسطحسلولطبیعیوسلوللوکمیکمیگردند.هرسلول طبیعیپروفایلآنتیژنیک خاص خودرادارد اماسلولبدخیم اغلبفنوتیپنابجایی رابیانمیکندکهباعثتشخیص این سلول ها می گردد. در بدخیمی های سلول B مثل CLL بیان تنها یک زنجیره سبک ĸ یا λ توسط سلول توموری باعثتشخیصو افتراق آنها ازجمعیتپلیکلونالوطبیعی سلول ها می شود که هم زنجیره ĸ و هم زنجیره λ را به نسبت 2 به 1 بیان می کنند. آنتی بادی ها برای رنگ آمیزی قطعات بافتی نیز به کار می روند. قطعات فیکس شده بعد از مواجهه با آنتی بادی و شست و شو در معرض آنتی بادی ثانویه متصل به یک آنزیم )معموال پراکسیداز( قرار می گیرند. بعد از اضافه شدن سوبسترا آنزیم باعث ایجاد رسوب رنگی )معموال قهوه ای( می گردد. حضور و تشخیص سلول های توموری با رنگ آمیزی این قطعات بافتی و مشاهده آن زیر میکروسکوپ امکان پذیر است. می توان ماهیت کلونال بدخیمی های سلول B را با رنگ آمیزی زنجیره ĸ یا λ در این قطعات بافتی مشخص کرد. جمعیت کلونال بدخیم )به عنوان مثال در )B-ce11 NHL تنها یکی از این دو زنجیره سبک را بیان خواهد کرد. منابع کتاب هماتولوژی هافبراند 2016

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 8 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 عالئم سرطان خون سمیه قوامی انواع مفهوم نام گذاری بر اساس منشأ سلول درگیر شده دو نوع سرطان خون وجود دارد میلوئید و لنفوئید بر اساس منشأ بافت درگیر شده دو نوع سرطان خون وجود دارد: لینفوما و لوکمیا میلوئید سلول های رده میلوئیدی که مسئول تمایز به نوتروفیل مونوسیت بازوفیل ائوزینوفیل پالکت و گلوبولهای قرمز می باشد سرطانی شده است. لنفوئید: سلول های رده لنفوئیدی که مسئول تمایز به لنفوسیت های B و T می باشد سرطانی شده است. لینفوما: منشأ سرطان بافت های لنفاوی است. لوکمیا: منشأ سرطان بافت مغز استخوان است. هر کدام از این سرطان ها خود به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می شوند. عالئم بالینی سرطان های خون عالئم عمدتا به شکل: 1. کم خونی 2. خون ریزی 3. عفونت 4. گاها بزرگ شدن کبد و طحال گاهی اوقات عالئم سرطان خون اختصاصی است مثال در برخی از سرطان ها افزایش یک رده از سلول های خونی و یا تهاجم به پوست و سیستم عصبی دیده می شود. به منظور تشخیص دقیق تر و سریع تر و همچنین درمان بهتر بیماران سرطان ها را طبقه بندی کردند: اولین طبقه بندی در سال 1976: FAB MyeloDysplastic Syndrome MyeloProliferative Disease Acute Leukemia : 1. Acute Myeloid Leukem ia: - AML_M0: minimally differentiated - AML_M1: without maturation - AML-M2: with maturation - AML_M3: hyper granular promyelocytic AML_M4: myelomonocytic - AML_M5: a) monoblastic b) monocytic - AML_M6:erythroleukemia - AML_M7: megakaryoblastic 2. Acute Lymphoid Leukemia: - ALL_L1: with homogeneity - ALL_L2: with heterogeneity - ALL_L3: Burkitt-cell type منابع کتاب هماتولوزی شرلین بی مکنزی

9 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر شیمی درمانی سیده شیما سجادی سرطان خون یا لوسمی بیماری پیشرونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است. واژه لوسمی به معنای خون سفید است و یکی از چهار سرطان شایع در میان کودکان میباشد. سرطان خون سرطانی است که در بافت های خون ساز آغاز می شود و گلبول های سفید خون را درگیر میسازد. گلبول های سفید خون مسئول مبارزه با عفونت میباشند و هنگامی که بدن به آنها نیاز داشته باشد به طور طبیعی ازطریقتقسیمسلولیتکثیرو رشدمیکنند اما در افرادمبتال به سرطان خون مغز استخوان به طور ناهنجار و غیرطبیعی سلول سفید خون تولید می کند که به درستی عمل نمی کند. انواع مختلفی از سرطان خون وجود دارد که در مرحله اول این تقسیم بندی براساس سلول های بنیادی درگیر انجام میگیرد: سرطان خون میلوئیدی و سرطان خون لنفوئیدی که هر یک از این دو نوع سرطان خون براساس سرعت پیشرفت و بیماری پیش زمینه دارای زیرشاخه های سرطان خون حاد و مزمن می باشند. هر نوع از سرطان خون به روشی متفاوت پیشرفت می کند و بنابراین درمان مختص به خود را دارد. سرطان خون معموال توسط یک هماتولوژیست- انکولوژیست درمان میشود. این افراد پزشکانی هستند که در اختالالت و سرطان تخصص دارند. درمان سرطان خون بستگی به سن و سالمت کلی بیمار نوع و مرحله سرطان دارد با این حال درمان سرطان خون معموال شامل یک یا چند مورد زیر است: - شیمی درمانی - پرتو درمانی - پیوند سلول های بنیادی یا پیوند مغز استخوان - درمان بیولوژیک یا ایمنی درمانی - درمان هدفمند - عمل جراحی شایع ترین و اصلی ترین روش درمان سرطان خون شیمی درمانی می باشد. شیمی درمانی یک روش درمانی با داروهای شیمیایی جهت از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از پیشرفت آن ها است که ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی مثل عمل جراحی پرتودرمانی و... مورد استفاده قرار گیرد که در آن باید از مغز استخوانبیمارنمونه برداریوظرف 48 ساعتتصمیمگیری و شیمی درمانی شروع شود. داروی شیمی درمانی در تمام نقاط بدن از طریق خون پخش شده و تاثیر فراوانی در جلوگیری و از بین بردن سلول های سرطانی که از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال یافته است دارد. سلول های طبیعی و غیرطبیعی خون هر دو در طی چرخه زندگی خود مراحل رشد و تقسیم شدن دارند. شیمی درمانی این چرخه را مختل کرده و در نتیجه سلول میمیرد. برخی داروها مراحل خاصی از چرخه زندگی سلول را مختل می کنند در حالی که برخی داروهای دیگر تمام مراحل رشد و تولیدمثل سلول را تحت تاثیر قرار می دهند. پس به این دلیل است که معموال روش های درمانی شامل چندین دارو می باشند. ترکیبی از داروها سلول های بیشتری را از بین برده و بدن را از مقاوم شدن در برابر یک دارو محافظت میکند. انتخاب دارو در شیمی درمانی به عوامل زیر بستگی دارد: 1. نوع سرطان خونی که بیمار به آن دچار است. 2. آیا بیمار قبال شیمی درمانی شده است. 3. آیا بیمار دچار سایر مشکالت و بیماری ها مانند دیابت یا مشکالت قلبی و... است یا خیر. شیمی درمانی معموال به صورت دوره ای انجام می شود. هر دوره شامل نوبت درمان و به دنبال آن نوبت استراحت است و دوره کامل درمان می تواند از دو تا پنج سال باشد. شیمی درمانی از چند راه انجام می شود. دهانی: برخی از داروها قرص هستند که باید آنها را ببلعند. تزریق داخل وریدی: دارو از طریق سرنگ یا لوله ای که در رگ تعبیه می کنند وارد بدن می شود. ازطریق کاتتر: لوله ای باریک و منعطف که آن را درون سیاهرگیبزرگمعموال درباالیقفسهسینهکارمیگذارند. لوله ای که دریک محل ثابت شود برای بیمارانی که به تعداد زیاد تزریق وریدی نیاز دارند مفید است. کارشناس مراقبت از سالمت به جای تزریق مستقیم داروها به ورید آن ها را به کاتتر تزریق می کند. این روش نیاز به تعداد زیاد تزریق که موجب ناراحتی جراحت رگ ها و پوست می شود برطرف می کند. تزریق درون مایع مغزی نخاعی: درصورتی که پاتولوژیست سلول های خونی سرطانی را درون مایعی که داخل و اطراف مغز و نخاع را پر می کند پیدا کند شیمی درمانی اینتراتکال را تجویز می کند. در این روش پزشک داروها را مستقیما درون مایع مغزی نخاعی تزریق می کند عوارض شیمی درمانی عوارض جانبی شیمی درمانی عمدتا به نوع و میزان داروی تجویزی بستگی دارد که شامل ریزش مو زخم دهان کاهش اشتها خستگی حالت تهوع کبودی سریع یا خونریزی ناباروری تخریب تخمدان ها یا بیضه ها و افزایش احتمال عفونت به علت تخریب سلول های سفید خون میباشد. در شیمی درمانی گلبول های خونی سرطانی سریعالرشدازبینمیرونداماداروهاسلولهایطبیعیسریع الرشد را نیز از بین می برند. وقتی براثر شیمی درمانی میزان سلول های خونی سالم کاهش می یابد احتمال دچار شدن بیمار به عفونت کبودی یا خونریزی های آسان احساس ضعف و خستگی شدید افزایش می یابد. از بیمار آزمایش خون می گیرند تا میزان گلبول های خونی مشخص شود. اگر میزان گلبول های خونی بیمار پایین باشد گروه مراقبت کننده از سالمتی بیمار شیمی درمانی را برای مدتی متوقف می کنند یا میزان داروها را پایین می آورند. داروهایی نیز هستندکهبهبدنبیماربرایساختنسلولهایخونیجدید کمک می کنند یا شاید بیمار به انتقال خون نیاز داشته باشد. ازآنجاکهبیماریدربیشتربیمارانبعدازتقریبا یکسالبه علت اینکهتعدادکمی ازسلولهابهصورتخفتهونیمهفعال در مغز استخوان باقی می مانند و شیمی درمانی قادر به از بین بردن سلول های نیمه فعال نیست عود می کند اگر بیماران پیگیری نشوند و اقدام به موقع انجام نگیرد متاسفانه در عود اولودومازشیمیدرمانینتیجهنخواهیمگرفت.درنتیجهپس از اتمام داروها ارتباط شما با پزشک قطع نخواهد شد بلکه در فواصلمعینجهتکنترلومعاینات دورهایبایدمراجعهکنید وبا بهبودیبیشترشمااینفاصلهطوالنیترخواهدشد.درواقع مهماستکهبیمارمرتبوضعیتخودراکنترلنمودهوتغییرات ایجادشدهیاپیشرفتعالیمیکهممکناستنشاندهندهعود بیماریباشدراگزارشدهد. منابع www.ircancercenter.com www.ncii.ir www.sabzosalem.com www.asanteb.com

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 10 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 استفاده از روش های مختلف ایمونوتراپی شیوهای نسبتا جدید در درمان سرطان است. روشهای متداول مورد استفاده در درمان سرطانها همچون جراحی پرتودرمانی و شیمی درمانی به تنهایی یا همراه با هم تنها حدود نیمی از بیماران مبتال را شفا میدهد لذا ایمونوتراپی پنجره ای امید بخش در درمان این بیماران گشودهاست.ایمونوتراپیمانندکموتراپیبطورسیستمیکانجامشده و برای جلوگیری از گسترش بدخیمی ها بکار می رود اما برخالف آن ایمنی درمانی سارا قوامی تنها سلول های بدخیم را مورد حمله قرار داده و بر سلول های خودی تاثیر چندانی نداشته و اختصاصی تر از کموتراپی و رادیوتراپی عمل می کند )1 (. در به كارگيري سيستم ايمني عليه سرطان دو روش توصيف شده است: 1. ايمونوتراپي فعال و 2. ايمونوتراپي غيرفعال كه تاثير انفعالي اين روش ممكن است پس از بهبودي فرد باعث ايجاد خاطره ايمني شود. طبقه بندي روش هاي ايمونوتراپي از چشم اندازي ديگر به اجزاي به كار گرفته شده در ايمونوتراپي مربوط است. ايمونوتراپي يا با استفاده از سلول هاي سيستم ايمني )شامل لنفوسيت هاي T مونوسيت ها سلول هاي دندريتيك سلول هاي كشنده طبيعي و ساير سلول ها( و يا با استفاده از مولكول هاي اثرگذار سيستم ايمني )شامل آنتي بادي مونوكلونال سايتوكاين ها ميانجي هاي ايمونولوژيك فعال کننده سيستم ايمني مانند سيستم كمپلمان كموكاين ها و...( انجام مي شود. دريكطبقهبنديجديدسهنوعايمونوتراپيمطرح ميشود: 1. ايمونوتراپي با واسطه باكتري ها كه شامل استفاده از سوپرآنتي ژن هاي باكتريايي به عنوان ادجوانت و استفاده از CpG DNA است. 2. ايمونوتراپي با واسطه مهندسی ژنتيك و انتقال ژن كه در حيطه واكسن هاي DNA مورد استفاده در درمان سرطان با هدف تحريك سيستم ايمني است. 3. ایمونوتراپی با واسطه ویروس ها یا ویرو ایمونوتراپی كه شامل استفاده از ويروس هاي انكوليتيك RNA هاي دو رشته اي )dsrnas( ويروسي تحريك كننده سيستم ايمني و استفاده از evirosom و غیره است. نتایج نشان داده است که روش هاي ايمونوتراپي به تنهايي براي حذف كامل تومور كافي نيستند. علت اين مسأله سيستم پويا و در حال تغيير ايمني بدن است كه تومور بر اساس شدت بدخيمي مي تواند خود را با انواع تغييرات از جمله تغيير آنتي ژن هاي سطحي پس از يك دوره ايمونوتراپي وفق دهد. اين مسأله مختص تمام تومورها نيست و همانند اكثر سرطان ها با شدت پيشروي باال عدم پاسخ مناسب و كافي به ايمونوتراپي مي تواند به خاطر وجود سلول هاي سرطاني بنيادي باشد كه توانايي بااليي در تطابق باسيستم ايمني داشتهوبهسهولت از دسترسسيستم ايمني فرار مي كنند. منشأ پيدايش اين سلول ها دقيقا مشخص نيست ولي مشخص شده است كه در اكثر سرطان هاي بدخيم پيشرونده ميزان cell stem Cancer ها باال است و به كارگيري روش هاي تركيبي ايمونوتراپی يا ايمونوتراپيبههمراهراديوتراپيوشيميدرمانينتايجبهتري داشته است. اهداف روش هاي درماني ازبين بردن سلول ها و مولكول هاي تضعيف كننده پاسخ هاي سيستم ايمني عليه تومور: از اين اهداف ميتوان به آنتي بادي هاي اختصاصي عليه سلول هاي Treg يا 4CTLAAnti يا آنتي 1PDAnti و مواردي از اين قبيل اشاره كرد. حذف سلول هاي Treg با راديوتراپي يا شيمي درماني قبل از انتقال سلول هايCAR نيز شامل اين دسته از راهكارهاي درماني است. حذف اختصاصي سلول هاي توموري: اين نوع درمان اساسي ترين حيطه ايمونوتراپي سرطان به شمار مي رود. در ايمونوتراپي فعال مانند ايمونوتراپي با واسطه ويروس ها ويروس هاي انكوليتيك منجر به حذف اختصاصي تومور شده و در روش هاي غیر فعال مانند انتقال سلول هاي سيستم ايمني يا آنتی بادي مونوكلونال هدف از بين بردن سلول هاي توموري همراه با كمترين عوارض ممكن در سلول هاي طبيعي بدن است. اين روش وقتي با شيمي درماني همراه مي شود به خصوص در حذف سلول هاي سرطاني بنيادي پاسخ دهي آن تا 10 برابر افزايش مي يابد. تقويت پاسخ هاي سيستم ايمني بدن: بسياري از روش هاي ايمونوتراپي مانند سايتوكاين تراپي يا واكسن هاي DNA يا استفاده از باكتري ها بيشتر براي تقويت سيستم ايمني و جلب سيستم ايمني به موضع تومور به كار مي روند. تركيب روش هاي ايمونوتراپي تقويت كننده سيستم ايمني يكيازالزاميترينروشهايدرمانيدردنيابعدازروشهاي تهاجمي مانند راديوتراپي است. اين روش اولین روش تركيبي درمان سرطان است كه در لوسمي ها بعد از تخليه مغز استخوان بيمار براي تحريك توليد سلولهاي خونساز استفاده شده است. امروزه روش هاي تركيبي جديدتري به اين روش هاي درماني افزوده مي شوند. داروهاي سنتتيك هوشمندي در حال طراحي هستند كه همانند اجزاي سيستم ايمنی عمل كرده و به صورت آپتامر تركيبات وايروزمي و يا واكسن هاي ويروسي اختصاصي تركيب شده با آنتی بادي هاي مونوكلونال به صورت اختصاصي سلول هاي توموري را نشانه گيري مي كنند. استفاده از سلول هاي بنيادي نيز جزء فرضيه هاي در دست مطالعه مي باشد )2(. منابع 1. http://rjms.iums.ac.ir 2. پاک ف شکراللهی م براتی م کوخایی پ. ایمنوتراپی تومور تاریخچه و دستاوردها مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران دوره 25 شماره 128 شهریور 146-123(1394 (.

11 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر پس از درمان شیما رحمانی بیماران با پایان درمان و شروع کاهش عوارض جانبی احساس نشاط و شعف می کنند. چه کسی با بازگشت اشتها نیرو و انرژی موها و همه فعالیتهای بدنی شادمان نمی شود یک بیمار با خوشحالی تایید می کند که: من از این که به سرعت به وضعیت عادی ام برگشتم متعجبم دو ماه بعد از آخرین مرحله ی درمانم دوباره روزی دو مایل دویدم خوشحال بودم که دوباره به وضعیت سابقم برگشته ام. رئیس سابق مددهای اجتماعی )اسلون کترلینگ نیوبورک( تعدادی از مشکالت عملی و روانی برگشت به زندگی عادی را به شرح زیر نام برده است: انواع مشکالت و مقاومت ها مانند مشکالت شغلی سختی های رویارویی با زندگی و یا نیاز به تغییر در اهداف بر سر راه بیمار وجود دارد. بعضی اوقات در حین درمان شما باید اولویت های خود را تغییر دهید. شما یاد می گیرید که فقط روز به روز فکر کنید که این روش در گذر از یک تجربه سخت در زندگی بسیار مفید است. ولی بعد از پایان درمان مجددا شروع به برنامه ریزی برای آینده می کنید. گاهی اوقات بعد از درمان احساسات ضد و نقیضی سراغ فرد می آید. ممکن است تعجب آور باشد ولی بعضی از بیماران از پایان شیمی درمانی در هراسند زیرا پایان درمان به معنای اتمام مراقبت مداومی است که بیمار در دوران درمان دریافت کرده است. در دوران معالجه شما مرتب توسط پزشکان معاینه شده و اطمینان دارید که به محض بروز حادثه ای او به کمکتان می آید. حتی بعضی از بیماران از پزشک درخواست می کنند که درمانشان را بدون این که الزم باشد ادامه دهد. زیرا فکر می کنند در حال مبارزه با سرطان هستند که در صورت توقف آن ممکن است بیماری برگشت داشته باشد. دکتر مایکل وان اسکوی- موشر در این رابطه می گوید: در اواخر درمان بیمارم من درباره احساسات افراد در اتمام معالجه با او صحبت می کنم و به آنها می گویم که هروقت نیاز داشته باشند می توانند مرا ببینند. به آنها می گویم که ترس از برگشت بیماری در افراد عادی است و به مرور از بین می رود. برای آنها برنامه ای جهت آزمایشات تنظیم می کنم لذا بیماران می دانند که اگرچه درمانشان تمام شده ولی تحت نظر هستند. خارج از این حد دیگر بر عهده ی بیمار است که بتواند با این نگرانی ها تا جایی که امکان دارد بهتر کنار بیاید. مبارزه با مرور زمان ادامه خواهد یافت و افرادی که در مبارزه با سرطان پیروز شده و آن را از بین برده اند کماکان باید مراحلی را که مملو از تغییرات و دست اندازهای فیزیکی روانی اجتماعی و اقتصادی است سپری کنند و این مراحل تا آخر عمر با آنها همراه خواهد بود )1(. مدیریت عوارض جانبی ناشی از درمان سرطان خون درمان سرطان خون می تواند عوارض جانبی مانند کاهش وزن خستگی تهوع اسهال کاهش شمارش سلول های خونی و افزایش خطر عفونت را به دنبال داشته باشد. پزشک با ارائه تغذیه مناسب برای این بیماران می تواند عوارض جانبی ناشی از درمان را به حداقل برساند. کاهش وزن: متخصص تغذیه برای اطمینان از حفظ وزن شما را از نزدیک نظارت می کند زیرا از دست دادن وزن می تواند سبب تأخیر و یا قطع درمان سرطان خون شود. خستگی: وعده های غذایی کوچک و مکرر برای انرژی بیشتر به شما توصیه می شود. تهوع: متخصص تغذیه یک رژیم غذایی مالیم کم چرب از غذاهای سرد را به شما توصیه می کند. محصوالت زنجبیل و نعناع برای مبارزه با تهوع نیز توصیه می شود و یک ساعت قبل از شروع درمان او ممکن است پیشنهاد کند که شما یک غذا با پروتئین باال و مالیم بخورید. کم خونی: استفاده از مکمل های آهن و اسید فولیک برای افزایش گلبول های قرمز خون توصیه می شود )2(. رژیم غذایی و تغذیه بعد از پیوند مغز استخوان پیوند مغز استخوان یک درمان طبی است که عمدتا برای درمان اختالالت جدی خون از قبیل سرطان خون لنفوما و مالتپیل میلوما استفاده می شود. هدف از پیوند مغز استخوان جایگزین کردن تمامی سلول های تخریب شده با سلول های سالم است. این روش معموال با دوز باالی شیمی درمانی اشعه درمانی یا هر دو شروع می شود )3(. بنابراین پس از پیوند مغز استخوان تنظیم رژیم غذایی و جلوگیری از افزایش وزن بیش از حد و حفظ یک وزن نرمال می تواند از فشار خون باال کلسترول باال و... جلوگیری کند و برای جلوگیری از عوارض شیمی درمانی و پرتودرمانی مانند تهوع باید نکات تغذیه ای برای جلوگیری از تهوع را رعایت کنید. نوشیدن شیر کم چرب و یا دیگر محصوالت لبنی کم چرب برای تامین کلسیم کافی الزم است. از خوردن گریپ فروت و آب گریپ فروت به دلیل اثر بر روی داروهای سرکوب کننده ایمنی اجتناب کنید به عالوه از مصرف الکل نیز اجتناب کرده و روزانه مایعات به مقدار کافی بنوشید )2(. 1. www.salamatnews.com 2. www.foodregim.com 3. www.parastar.info.com منابع

صفر استیج دانشجویی علمی فصلنامه 97 تابستان پنجم شماره دوم سال 12 بدانیدکه است جالب از و لیمو درخت میوه لیمو اختصار به یا لیموترش و پوست از آشپزی در بخصوص اگرچه است. مرکبات آب علت به بیشتر را لیموها شود می استفاده لیمو گوشت اسید زیادی مقدار حاوی لیموها دهند. می پرورش آنها در گردد. می آنها ترش طعم موجب که هستند سیتریک متر چهار به آن بلندی که است درختچهای لیموترش واقع دارد امکان گرمسیر مناطق در فقط آن کشت و رسد می هایش برگ و بلند شاخههایش مدیترانهای(. هوا و آب ( اندکی و واضح ها دمبرگ است. بیضوی و مات سبز و پهن ارغوانی بیرون از و سفید درون از هایش گل هستند. بالدار لیموترش ( است مداوم عمال آن آوری گل است. معطر و برگ و گل و میوه همیشه تقریبا که است درختی تنها پاییز اواخر در که است شکلی بیضوی سته اش میوه دارد(. میباشد. آبدارتر زمستان اوایل و لیموترش با بدن ایمنی سیستم تقویت و کمپلکس B ویتامین از خوبی منبع لیموترش بدن ایمنی ها ویتامین این میباشد. A ویتامین پیشساز در و بوده باالیی بسیار فیبر دارای لیمو دهند. می افزایش را در همچنین میوه این است. مفید بسیار فرد سالمت تأمین عروق شدن باز و خون فشار کردن متعادل چربی کاهش دارد. ای تعیینکننده نقش بدن سرطان از پیشگیری در لیموترش فواید بین از بر عالوه که است قوی آنتیاکسیدان C ویتامین تشکیل از بدن در آزاد های رادیکال و بد های سلول بردن کند. می جلوگیری سرطان به ابتال و سرطانی های سلول به لیموترش در موجود آنتیاکسیدان و C ویتامین - مانند ها آلودگی انواع وجود دلیل به که بدن سموم دفع کمک شود می ایجاد هوا در موجود ریزگردهای یا و سرب کند. می شایانی که است العاده فوق خواص با ای میوه لیموترش - در که میوه این برد. می بین از را سرطانی های سلول دارای گیرد می قرار استفاده مورد و... شیرینی شربت تهیه روی میوه این تاثیر ترین جالب اما است فراوانی خواص این خواص درباره تحقیقات نتایج است. سرطانی تومورهای درمان را سرطان نوع هر لیموترش که است کرده ثابت گیاه عفونت مقابل در میکروبی ضد خاصیت دارای و کند می است. قارچ و باکتریایی های را بدن داخل های کرم و ها انگل لیموترش - داروی عنوان به و تنظیم را خون فشار برد می بین از کند. می مقابله عصبی اختالالت و استرس با ضدافسردگی آن سرطانی ضد خواص و لیموترش وانچی تاج سحر لیموترش با درمانی شیمی لیمو کند. محافظت بدن از و کرده جلوگیری خطرناک و بدخیم تومورهای از است قادر لیمو که باورند این بر محققان درمان در ماده این همچنین کند. می کمک بدن حفاظت به که بوده شیمیایی شبه ماده یک که باشد می لیمونوئید حاوی در موجود لیمونوئید 11 انگیزی شگفت طور به است. موثر بسیار کلسترول سطح کاهش و کرونر عروق های بیماری است. گذارتر اثر درمانی شیمی از بیشتر برابر 10000 که کرده پیشگیری بیماریها پیشرفت و گسترش از است قادر لیمو باشد. می ویتامین حاوی لیمو آب خود از بیشتر برابر 10 میزان به لیمو پوست در موجود لیمونوئید که گفت باید همچنین خوبی عملکرد و کرده جذب را بیشتری لیمونوئید تا میکنید کمک خود بدن به آشامیدنی آب به لیمو آب افزودن با که باشید داشته توجه کنید. نیم دو وسط از و شسته خوبی به را لیموها ابتدا بیشتر گیری بهره برای است باشد.الزم داشته طوالنی برای را لیمو میتوانید اینگونه کنید فریز و داده قرار بسته در نایلون داخل را لیموها این نکنید جدا را آنها پوست به را العادهای فوق طعم و عطر لیمو که است ذکر شایان کنید. استفاده آن از داشتید نیاز که زمان هر و داشته نگه مدت زا گردید. بهرهمند نیز لیمو در موجود معدنی مواد از میتوانید طریق این به و دهد می ساالد و سوپ دسر نوشیدنی غذا و میکروب گسترش باعث که هایی سلول است قادر شیمیایی ماده این که گفت توان می لیمو در موجود لیمونوئید فواید کند. تخریب را گردند سرطان

13 مقاالت سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر Effect of age, gender and blood group on blood cancer types Kowsar Medical Journal Vol. 15, No. 2, Summer 2010 Pages: 111-114 Zand A. M.* MSc, Imani S.1 BSc, Sa adati M.1 PhD, Borna H.1 BSc, Ziaei R.2 BSc, Honari H.1 PhD * Department of Biology, Faculty of Basic Sciences, Imam Hossein University, Tehran, Iran 1Department of Biology, Faculty of Basic Sciences, Imam Hossein University, Tehran, Iran 2Blood Department, Hematology & Oncology Research Center, Shari ati Hospital, Tehran, Iran Abstract Aims: Leukemia or blood cancer is known as the world fifth prevailing cancers and includes 8% of the whole cancers. This disease is also known as the children s cancer since approximately 15% of the children of lower than 15 years old are affected by this complication. There are so many factors affecting the cancer occurrence such as age, gender, race, blood groups and rays and mother s contamination to.helicobacter pylori bacteria, etc Materials & Methods: In this study 424 patients suffering from blood cancer in hematology and oncology A and B sections of Shari ati Hospital were studied from September of 2007 to 2008 in Tehran. Patients information was collected using a researcher made questionnaire from the patients arrival moment. Blood group, age and gender indexes were analyzed accurately. Data were analyzed using SPSS 16.and Chi-square test Results: The frequency of the occurrence of this disease in men was 1.5 times more than women. Also.the probability of its presence in A, O and Rh+ blood groups and people is higher than the other groups.conclusion: Age, gender and blood group are involved in the rate of affecting by blood cancer Keywords: Blood Cancer, Leukemia, Adults, Blood Types, Age, Gender تاثير سن جنسيت و گروه خوني بر بروز انواع سرطان خون چکيده اهداف: سرطان خون يا لوكميا حدود %8 کل سرطان ها را شامل می شود و پنجمين سرطان شايع جهان است. اين بيماري به سرطان کودکان نیزمعروف است زيرا حدود % ۱۵ از کودکان زير ۱۵ سال به اين عارضه مبتال هستند.در بروز سرطان خون عوامل متعددي مانند سن جنسيت نژاد گروه خوني اشعه ها و آلوده بودن مادر به باكتري هليكوباكترپيلوري و غيره موثر هستند. سارا قوامی مواد و روش ها: در اين پژوهش ۴۲۴ بيمار مبتال به سرطان خون در دو بخش هماتولوژي و انكولوژي A و B بيمارستان شريعتي تهران طی دوره زمانی شهريور ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۷ مورد مطالعه قرار گرفتند. استفاده از پرسشنامه محقق ساخته اطالعات بيماران در بدو ورود به بيمارستان جمع آوری شد. شاخصه هاي گروه خوني سن و جنسيت به طور دقيق مورد بررسي قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و آزمون مجذور کای مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: فراوانی بيماري در مردان 1/5 برابر زنان بود. درصد بروز بيماري در افراد با گروه هاي خوني A O و +Rh بیش از سایر گروه ها بود. نتيجه گيری: سن جنسيت و گروه خونی بيماران در ميزان ابتال به سرطان خون نقش دارد. کليدواژه ها: سرطان خون لوكميا بزرگساالن گروه خوني سن جنسيت

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 14 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 بررسي عملكرد بيان پذيرنده هاي سايتوتوكسيسيته سلولهاي كشنده ذاتي خون محيطي و بافت چربي افراد چاق و غيرچاق در برابر سلول هاي سرطاني نشريه پژوهش در پزشكي سال چهل و دوم شماره 1 بهار 97 نویسندگان: دكتر اميرعلي حميديه دكتر مريم بهفر دكتر راشين محسني دكتر عليرضا شعاع حسني چکيده: سابقه و هدف: انواع مختلفي از لكوسيت ها همانند خون در بافت چربي نيز وجود دارند كه در ميان آنها سلول هاي كشنده ذاتي )NK( بخش عمده اي را تشكيل مي دهند. هدف از اين پژوهش بررسي عملكرد بيان پذيرنده هاي سايتوتوكسيسته سلول هاي NK در افراد چاق و غيرچاق و عملكرد آنها در برابر سلول هاي سرطاني بود. مواد و روش ها: در اين مطالعه تجربي تعيين فنوتيپ NK ها با استفاده از فلوسايتومتري جهت بررسي تفاوت هاي احتمالي بين پذيرنده هاي سايتوتوكسيسيته اين سلول ها در افراد با شاخص توده بدني كمتر از 25 )افراد غيرچاق( و افراد با شاخص توده بدني بيشتر از ( 30 افراد چاق( انجام شد. آزمايشات فعال سازي سلول هاي NK تكثير شده در آزمايشگاه با استفاده از سايتوكاين هاي اينترلوكين 2 15 و 21 انجام گرديد. همچنين سميت اين سلول ها بر رده هاي سلول هاي سرطاني و الگوي توليد سايتوكاين توسط آنها به ترتيب با روش هاي الكتات دهيدروژناز و االيزا مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته ها: آزمايشات فعال سازي سلول هاي NK تكثير شده در آزمايشگاه نشان داد كه قسمت اعظم جميت سلول هاي NK بافت چربي كه CD56dim هستند در افراد چاق سالم )BMI>30( بيان كمتري از 30NKp و 44NKp دارند در حاليكه تغييري در ميزان شاخص NKG2D اين سلول ها بين دو گروه ديده نشد. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه بيانگر وضعيت سركوب كنندگي ريز محيط بافت چربي روي پاسخ هاي سلول هاي كشنده ذاتي بر عليه سلول هاي توموري است كه در شرايط معمولي نسبت به اثر ضد توموري NK ها حساس اند. از آنجا كه سلول هاي NK اولين سد پاسخ ايمني برضد تشكيل تومور در بدن هستند چنين تغييري مي تواند منجر به تكثير و گسترش سلول هاي بدخيم و تبديل آنها به تومور گردد. کليدواژگان: بخش استرومايي عروقي بافت چربي سلول درماني سلول هاي كشنده ذاتي سرطان مجله دانشكده پزشكي اصفهان شماره 453 هفته اول دي 1396 صص 1532-1539 نویسندگان: فريده الهي منش فرزانه اله ويسي روژين زاهدي جميل عبدالمحمدي مظفر محمودي جمال اميري بيژن نوري چکيده مقدمه: كاربرد پرتوهاي يون ساز در بخش هاي تشخيصي و درماني اهميت ويژه اي دارد به طوري كه در عمل تشخيص اوليه بعضي از بيماري ها تنها با كاربرد پرتوها امكان پذير مي باشد. در بخش درمان نيز پرتودرماني مركز اصلي ارايه خدمات درماني به بيماران مبتال به سرطان مي باشد. امروزه يكي از عوامل زيان آور محيط كار پرتوهاي يون ساز مي باشد كه مي تواند باعث آسيب هاي جدي و جبران ناپذيري در افراد پرتوكار گردد. اين مطالعه با هدف شمارش سلول هاي خوني و بررسي آنزيم هاي كبدي و ميزان (TSH( Thyroid-stimulating hormone در افراد پرتوكار شاغل در واحدهاي تصويربرداري استان كردستان انجام شد. روش ها: در اين مطالعه ي مورد- شاهدي سلول هاي خوني آنزيم هاي كبدي و ميزان TSH در 142 نفر از افراد پرتوكار كه شرايط الزم را داشتند و 142 نفر از افراد شاغل در ساير بخش هاي بدون تماس با اشعه كه از نظر متغيرهاي مداخله گر همسان بودند بررسي شد. براي تحليل داده ها از نرم افزار SPSS در سطح معني داري P كمتر از 0/05 استفاده شد. يافته ها: در مجموع 282 نفر )141 نفر پرتوكار شاغل به عنوان گروه مورد و 141 نفر به عنوان گروه شاهد( مورد مطالعه قرار گرفتند. ميانگين لنفوسيت ها و آنزيم آالنين آمينوترانسفراز بين دو گروه مورد و شاهد تفاوت معني داري داشت اما ساير موارد در دو گروه تفاوتي را نشان نداد. نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين مطالعه فعاليت پرتويي در بخش هاي كار با پرتو باعث تغيير در بعضي از عوامل خوني مي گردد اما نمي تواند مطرح كننده ميزان دوز دريافتي افراد پرتوكار باشد. جهت افزايش ايمني افراد پرتوكار در بخش هاي كار با پرتو براي پايش اين افراد بايد دوزسنجي افراد را به روش سيتوژنتيك به صورت ساالنه انجام داد تا بتوان دوزسنجي دقيق کليدواژگان: پرتوهاي يون ساز عوامل خوني سيتوژنتيك دوزسنجي را در اين افراد انجام داد. بررسي تغييرات عوامل خوني آنزيم Thy- هاي كبدي و roid-stimulating Hormone (TSH) در افراد پرتوكار در استان كردستان

15 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر بررسي اثر سايتوتوكسيك عصاره هيدروالكلي گياه شاهي در مراحل مختلف رويشي برالين سلولي سرطان خون )k562( مجله پزشكي هرمزگان شماره Dec-Jan 2014 77 صص 411-419 نویسندگان: الهه اصالني دكتر نوشين نقش دكتر منيره رنجبر چکيده مقدمه: لوسمي ميلوئيدي مزمن )CML( يك اختالل كلونال بدخيم سلول هاي بنيادي خون ساز است كه منجر به افزايش سلول هاي ميلوئيد سلولهاي اريتروئيدي و پالكت ها در خون محيطي و هيپرپالزي در مغز استخوان مي شود. اين تحقيق به منظور بررسي اثر ضد سرطاني عصاره هيدروالكلي اندام هاي هوايي گياه شاهي در مرحله قبل و بعد از گل دهي بر روي الين سلولي K562 به عنوان مدل لوسمي ميلوئيد مزمن صورت گرفته است. روش كار: در اين مطالعه تجربي آزمايشگاهي اندام هاي هوايي )برگ و ساقه( شاهي قبل از گل دهي و )برگ و ساقه و گل( شاهي بعد از گل دهي از شهر افوس جمع آوري و با استفاده از روش خيساندن )50 درصد اتانول 96 درصد: 50 درصد آب( عصاره گيري شد. سلول هاي K562 كشت داده شد و با غلظت هاي عصاره ) 12/5-100 ميكروگرم بر ميلي ليتر( و در فاصله هاي زماني مختلف )24 48 و 72 ساعت( تحت درمان قرار گرفتند. سميت سلولي عصاره شاهي قبل و بعد از گل دهي عليه سلول هاي K562 لوسمي با استفاده از روش MTT برآورد شد. جذب با استفاده از دستگاه االيزا در طول موج 540 نانومتر اندازه گيري شد. بررسي داده ها با استفاده از نرم افزار 15SPSS و آناليز يك طرفه ANOVA و آزمون توكي صورت گرفت و سطح معني داري كمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. نتايج: عصاره هيدروالكلي گياه شاهي هم در مرحله قبل از گلدهي و هم بعد از گل دهي بهترين اثر سميت سلولي را در IC50= 25 ميكروگرم بر ميلي ليتر و 72 ساعت پس از تيمار از خود نشان داد. به عبارت ديگر عصاره هيدروالكلي گياه شاهي در مراحل مختلف رويشي اثر سميت سلولي وابسته به دوز و زمان را بر رده سلولي K562 از خود بروز داده است. نتيجه گيري: با توجه به اثر سميت سلولي اندام هاي هوايي )برگ ساقه و گل( گياه شاهي در مراحل مختلف رويشي بر الين سلولي K562 گياه مي تواند به عنوان يك كانديد بالقوه براي مطالعات بيشتر در مورد درمان سرطان لوسمي ميلوئيدي مزمن در نظر گرفته شود. کليدواژگان: سميت سلولي لوسمي شاهي

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 16 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 معرفی رشته کارشناسی ارشد معرفی رشته اپیدمیولوژی

17 معرفی رشته کارشناسی ارشد سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر معرفی رشته اپیدمیولوژی سمیه کریمی همه گیرشناسی یا اپیدمیولوژی مطالعه نحوه انتشار بیماری ها و عوامل بیماری زا یا هر عاملی که به سالمت مربوط باشد است. این اصطالح ابتدا به عنوان جایگزین عبارت»علم بررسی همه گیری بیماری های عفونی«به کار برده شد ولی امروزه با پیشرفت تمام علوم و از جمله علم پزشکی و کنترل بسیاری از همه گیری ها دامنه آن وسعت بیشتری پیدا کرده و به مفهوم»علم بررسی انتشار و علل بیماری ها«تلقی می گردد. معنی لغوی اپیدمیولوژی عبارت است از»شناخت آنچه بر مردم می گذرد«و اگرچه ممکن است وضعیت بهداشت و پزشکی جامعه بیشتر مدنظر باشد ولی این رشته با اقتصاد جامعه شناسی فرهنگ مذهب و... ارتباط بسیار نزدیکی دارد چراکه در پزشکی بالینی بیشتر خود فرد و بیماری او مدنظر است اما در همه گیرشناسی بیشتر توجه به گروه و جامعه است و البته همه گیرشناسی بالینی به هردو جنبه توجه دارد. شاید به جرات بتوان گفت که سخت ترین رشته و در عین حال پرکاربردترین رشته در علوم بهداشتی رشته اپیدمیولوژی است. هدف از این رشته تربیت افرادی است که بتوانند در زمینه های مشاوره دادن در تصمیم گیری اجرایی و مدیریت بیمارستانی مدیریت داده های بهداشتی و سالمتی و تحلیل آنها همکاری در طراحی منشور اجرایی و فعالیت های کنترل کیفیت داده های بهداشتی و آموزش به سطوح مختلف کارشناسان بخش سالمت ایفای نقش کنند. بازارکار از لحاظ بازار کار اپیدمیولوژی در مراکز پژوهشی بخصوص قسمت بیماری های خاص وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی شبکه های بهداشتی می باشد و در بازار آزاد و بخش خصوصی نیز همکاری با شرکت های داروسازی جهت بازاریابی و تحلیل داروهای موردنیاز منطقه و بررسی بیماری های منطقه و ارتباط ژنتیک جمعیت با بیماری جهت تولید داروهای مرتبط می باشد. رشته های کارشناسی مجاز برای ورود به این رشته بر اساس دفترچه کنکور ارشد 95 عبارتند از: کلیه کارشناسی های علوم پزشکی کارشناسی انگل شناسی اداره امور بیمارستان ها دکترای عمومی گروه پزشکی و دکترای حرفه ای دامپزشکی. دروس امتحانی برای کنکور کارشناسی ارشد این رشته: مقدمات آمار زیستی اصطالحات پزشکی بهداشت عمومی اپیدمیولوژی بیماری. برنامه درسی ( سرفصل ) ارشد اپیدمیولوژی و تعداد واحدها: تعداد کل واحدها: 32 واحد دروس تخصصی اجباری: 18 واحد دروس تخصصی اختیاری: 6 واحد سمینار: 2 واحد پایان نامه: 6 واحد دروس تخصصی اجباری شامل: اصول اپیدمیولوژی ( 2 واحد ) روش های آمار زیستی ( 1 2 واحد ) اپیدمیولوژی بیماری های واگیر ( 2 واحد ) تحلیل داده های بهداشتی با کامپیوتر ( 2 واحد ) روش تحقیق ( 2 واحد ) روش های اپیدمیولوژی ( 2 واحد ) روش های آمار زیستی ( 2 2 واحد ) اپیدمیولوژی بیماری های غیرواگیر ( 2 واحد ) روش های آماری در اپیدمیولوژی ( 2 واحد (. دروس تخصصی اختیاری شامل: روش های نمونه گیری ( 2 واحد ) مدل سازی اپیدمیولوژی ( 2 واحد ) جمعیت شناسی پزشکی ( 2 واحد ) کارآزمایی بالینی ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی محیط ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی باروری ( 2 واحد ) کاربرد اپیدمیولوژی در نظام سالمت ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی اجتماعی در سالمت ( 2 واحد( روش های آماری ناپارامتری ( 2 واحد ) اقتصاد بهداشت ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی بالینی ( 2 واحد ) روش های تحلیل داده های چند متغییره ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی ژنتیک ( 2 واحد ) اپیدمیولوژی سرطان ( 2 واحد ) کارآموزی بهداشت ( 2 واحد ) اصول مدیریت و برنامه ریزی بهداشت ( 2 واحد (. نکته: دانشجو باید 6 واحد از دروس فوق را بگذراند. دانشگاه هایی که در رشته ارشد اپیدمیولوژی پذیرش دانشجو دارند بر اساس دفترچه انتخاب رشته ارشد 95: دانشگاه علوم پزشکی ایران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دانشگاه علوم پزشکی ایالم مشترک با تهران دانشگاه علوم پزشکی ارومیه دانشگاه علوم پزشکی تبریز دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان مشترک با کرمان دانشگاه علوم پزشکی شیراز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان دانشگاه علوم پزشکی یزد دانشگاه علوم پزشکی کردستان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان دانشگاه علوم پزشکی کرمان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه دکترای رشته اپیدمیولوژی: نحوهی پذیرش دانشجو در دکتری رشته اپیدمیولوژی بر طبق ضوابط وزارت بهداشت بوده و تنها رشته های دکترای عمومی پزشکی داروسازی دندانپزشکی دامپزشکی و کارشناسی ارشد در یکی از رشته های مصوب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کارشناسی ارشد جمعیت شناسی و آمار ریاضی می توانند در آزمون ورودی این رشته تحصیلی شرکت نمایند. چندین سال است که عالوه بر دکتری آموزشی وزارت بهداشت در دکتری پژوهشی هم در این رشته دارای پذیرش می باشد به طوری که در سال تحصیلی 96-97 دارای 34 نفر پذیرش در دکتری پژوهشی و 16 نفر نیز پذیرش در دکتری آموزشی بود. به دلیل نیازمند بودن همه بخش ها به بررسی های اپیدمیولوژی و همچنین ساختار علمی پربار و در نهایت بازار کار مناسب آن دارای عالقه مندان زیادی می باشد. برای قبولی در این رشته داوطلبین حتما باید برنامه ریزی هدفمند همراه با زمان بندی مناسب انجام دهند. منابع www.jada.ir www.phdpezeshki.com www.iranianpath.com www.nokhbegaan.com/i/92tem-581

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 18 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 مصاحبه با محمد عزیز رسولی سارا قوامی نشریه علمی تخصصی استیج صفر مصاحبه ای با جناب آقای رسولی کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی انجام داده اند که به شرح ذیل می باشد: + آقای رسولی لطفا خودتون رو معرفی کنید - محمدرسول عزیزی هستم. کارشناس ارشد اپیدمیولوژی مربی کار آموزی بهداشت و مشاور آماری طرح های تحقیقاتی. + رشته تحصیلی شما در مقطع کارشناسی چی بود و کدوم دانشگاه بود - دوره کارشناسی رو دانشگاه علوم پزشکی ایران در رشته بهداشت عمومیخوندم. + چه سالی آزمون ارشد دادین و با چه رتبه ای و کدوم دانشگاه قبول شدین - سال 1392 با رتبه 30 آزمون کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کردستان قبول شدم. + دلیل اصلی شما برای انتخاب این رشته چی بود - جذابیت خاصی در دروس اپیدمیولوژی بیماریهای واگیر و غیرواگیر و همچنین درس اصول اپیدمیولوژی و آنالیز دادهها و روش تحقیق وجود داشت که با تدریس اساتید دروس مرتبط به این رشته از جمله دکتر اسماعیل نسب و تعریف این رشته در شکل گیری این عالقه تاثیر داشت. + از کی شروع به خوندن آزمون کردید - قبل از اتمام دوره کارشناسی تصمیم بر این بود که در آزمون ارشد اپیدمیولوژی شرکت کنم که همین طور هم شد. این رشته در سال های فارغ التحصیلی دوره کارشناسی اینجانب در کل کشور فقط 15 نفر در دانشگاه های علوم پزشکی تهران ایران شهیدبهشتی و شیراز پذیرش میشدند که رقابت بسیار نزدیکی در بین شرکت کنندگان وجود داشت. با وجود خبرهایی مبنی بر اینکه دانشگاه علوم پزشکی کردستان نیز اقدام به پذیرش این رشته خواهد کرد و ظرفیت پذیرش دانشجو در این رشته در کشور نیز کمی زیادتر شده بود ( حدود 60 نفر( تالش ها بیشتر شد و در سال سوم شرکت در کنکور کارشناسی ارشد و علی رغم قابل قبول بودن میانگین درصد دروس در دوره های قبل و رقابت نزدیک باالخره در سال 1392 با اولین دوره دانشجویان کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی در دانشگاه علوم پزشکی کردستان قبول شدم. + آینده شغلی این رشته رو چطور می بینید از انتخابتون پشیموننیستید - آینده این رشته بسیار خوب تصور خواهد شد در صورتیکه مسئولین وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و تصمیم گیرندگان به اهمیت این رشته پی ببرند و جایگاه خاصی برای فارغ التحصیالن این رشته در سیستم بهداشتی و درمانی تعریف کنند. خوشبختانه قدم هایی در تعریف و شناساندن این رشته توسط اساتید بورد اپیدمیولوژی انجام شده ولی نیازمند تالش بیشتری است به این دلیل که هنوز متخصصان رشته های بالینی تصمیم گیرندگان اصلی در تعریف جایگاه این رشته می باشند که شناخت کافی به این رشته ندارند و الزم است اساتید گروه اپیدمیولوژی و دانشجویان در تعامل با سایر اساتید معاونت پژوهشی و ریاست دانشگاه و همکاری بین دانشگاهی توجه اساتید و مدیران تصمیم گیرنده در سطح وزارت بهداشت را به این رشته بیشتر معطوف کنند که مطمئنا منجر به پیشرفت در پژوهش و ارتقاء جایگاه دانشگاه ها خواهد شد. هر چند مشکالت خاصی در جذب فارغ التحصیالن این رشته وجود دارد ولی مطمئنا همه افرادی که به این رشته وارد شده اند و خواهند شد با عالقه و عشق به این رشته ورود پیدا می کنند چون غیر از این باشد پیشرفتی در این رشته نخواهند داشت و در صورتیکه مشکل جذب و استخدام این افراد برطرف شود بیشترین کارایی را برای دانشگاه های علوم پزشکی در حوزه بهداشت و درمان خواهند داشت و از انتخاب این رشته پشیمان نخواهند شد.

19 سال اول شماره چهارم بهار 97 فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر لبخند سرطان احسان آزادی افرادی که لبخند سرطان را دنبال می کنند در جریان هستیم و سعی می کنیم همه چیز را خیلی آروم و مثبت هستند که در شماره های قبل از نحوه مواجه بیماران با جلوه بدیم مثل اینکه هیچ اتفاقی نیوفتاده. یعنی بیمار میگه سرطان و از اقدامات قابل تمجید خودمان هنگام برخورد با سرطان دارم میگن هیچی نیست منم پراید دارم عمر مریضی صحبت کردیم. اما آیا صرفا فرد مبتال به سرطان دست خداست. مریض میگه دو ماه دیگه میمیرم. میگن در این روند درمانی نا موفق سهیم است البته که اینطور دکترا از این حرفا زیاد میزنن به همسایه ماهم گفته بودن نیست. تقریبا تمام افراد فرهنگ و محیط در ابتال و درمان فقط یک ماه زنده ای ولی اینطور نشد. مریض میگه یعنی یک فرد سرطانی اثرگذار هستند. البته ما هرکدوم طبق خوب شد میگن نه زودتر مرد راحت شد. عادت مقصر را شخص دیگری می دانیم. به این صورت یک سری افراد دیگه عادت دارند به صورت مداوم ریز که فرد خانواده را عامل اصلی می داند خانواده دولت حال مریض رو بپرسن. یعنی به مریض مبتال به لوسمی حاد کارآمد را مقصر می داند و این روند طی یک چرخه ادامه میلوئیدی میگن خونریزی های ناگهانیت که ادامه داشت بعد دکترت آزمایش های شیمی سلولی و فلوسیتومتری پیدا می کند. اما رفتار افراد جامعه هنگام رویارویی با بیمار سرطانی روت انجام داد بعد از بررسی به این نتیجه رسیدن که چگونه است شاید اولین چیزی که یک بیمار سرطانی شیمی درمانی روت شروع کنن دقیقا چی شد! مریض میبینه ترحم اطرافیان نزدیک باشه. حتما همه اینو شنیدیم میگه آخه شما که دیگه همه چیز رو بهتر از من میدونین. که وقتی روحیه مریض باال باشه توان بیشتری برای مقابله طرف میگه نه نمیدونم واال دقیق بگو ببینم حالت چطوره!!! با بیماری داره اما زیاده روی ما باعث میشه توجه و روحیه خوب این افراد فکر نمی کنند که شرح حال برای مریض دادن تبدیل به ترحم و آزار بشه. یعنی اونقدر باالی سر مخصوصا اگر در دوره شیمی درمانی باشه چقدر سخته. مریض الهی بمیرم میگیم که حضرت عزرائیل وسوسه چون در این مقطع بیمار احساس ضعف داره و مشکالت تازه ای رو تجربه میکنه. یک نوع دیگه دلداری که بین ما میشه برای اجرای این امر!!! خوب خدا روشکر ما ایرانیا موقعی که مشکلی پیش ایرانیا خیلی رواج داره اینه که ثابت کنیم از طرف مقابل میاد خیلی در صحنه هستیم. اونقدر در صحنه قرار مشکالتمون خیلی بیشتره. مریض میگه هیچی دیگه دکترا میگیریم که اون فرد یا قشر آسیب دیده کال از صحنه خارج گفتن استیج سرطانت باال رفته. طرف میگه خوش به میشه. از جمع آوری وجوه نقدی برای زلزله زده ها گرفته حالت کاش منم سرطان داشتم اما زندگیم اینجوری نبود. تا همین برخورد با بیماران سرطانی. بعضی وقت ها اونقدر کلیه هام دردمیکنه احتماال باید برم پیوند بزنن.قندخون به فرد توجه می کنیم که اگر نیمی از این توجه را هنگامی هم دارم احتماال پس فردا دوتا پامو قطع میکنن. خالصه که مریض نبود انجام می دادیم شاید هیچ وقت مبتال به جوری حرف میزنه که بیمار سرطانی از اون عیادت و بیماری نمی شد. یه تعدادی از ماها هم که خیلی بیخیال مراقبت میکنه. تحقیقات سایکوانکولوژی انگلستان نشان داده این نوع روحیه دادن در بیماران سرطانی نتیجه منفی داره. روانشناسان این مرکز مطرح کردند که با رفتار های ساده مثل سرزدن دعوت کردن همراهی فرد در مراکز درمانی حتی کنار هم تلویزیون تماشا کردن تاثیر بسازیی در روحیه میذاره. اگر شرایط و وضعیت یک بیمار مبتال به سرطان را بررسی کنیم متوجه اهمیت روحیه فرد و تاثیر محیط بر روی فرد می شویم. وقتی بیماری مبتال به سرطان خون می شود عالیمی مانند تعرق زیاد به خصوص تعرق های شبانه خستگی و ضعفی که با استراحت هم برطرف نمی شود کاهش وزن غیر عادی درد و شکنندگی استخوان ها و عفونت های مکرر را تجربه می کند. اگر این عالیم را برای خود تصور کنید متوجه اهمیت مسأله مطرح شده می شوید. به همین علت است که در اکثر کشورهای غربی بعد از بررسی فرد مبتال به سرطان جلسات روانکاوی جدی برای مریض و خانواده وی طراحی می شود. البته این فرآیند در ایران هم خیلی جدی پیگیری می شود ولی اونقدر جدی هست که در بحث طنز ما نمی گنجد. مرکز سایکوانکولوژی انگلستان بهترین راه مقابله روحی با سرطان را مواجه عقالنی مریض با بیماری و کم کردن نگرانی و رفع توجه نامعقول روزانه نسبت به سرطان با سرگرم کردن فرد به چالش های روزانه دانسته. به زبان فارسی سخت!!! سعی کنیم نگرانی و توجه بیش از حد بیمار را در طول روز نسبت به بیماری کم کنیم. البته در این روند مسؤلین اقدامات چشمگیری انجام داده اند به طوری که فرد مبتال به سرطان با دیدن گرانی ها و نرخ اقالم ضروری فراموش می کند چه مریضی دارد. مریض وقتی از خواب بیدار میشه و قیمت جدید سکه و دالر رو میبینه شدت مریضی که داره را فراموش میکنه. پس با این الگوگیری و با تدبیر و امید در راستای بهبود اوضاع بیمار بکوشیم. اما نکته آخر این است که آخرین تحقیقات و آمار نشان داده که بیش از 50% مبتالیان به سرطان به بیماری های اعصاب و بیماری های روحی دچار می شوند که در صدر این بیماری ها سوء مواجه با بیماری و در رتبه دوم افسردگی وجود دارد. اضافه شدن این بیماری ها به مریض سرطانی روند درمان را با اختالالت جدی روبه رو می کند. امیدوارم بتونیم به هم کمک کنیم که چه افراد مبتال به سرطان و چه افراد دیگر حال دلشون خوب باشه.

فصلنامه علمی دانشجویی استیج صفر 20 سال دوم شماره پنجم تابستان 97 معرفی کتاب مژگان فتحی سرطان شناسی نویسنده: رضا پوردستگردان سال چاپ: 1394 ه.ش تعداد صفحات: 211 سرطان یک بیماری نیست بلکه نوعی از بیماری است. بیش از ۲۰۰ نوع متفاوت از بیماری سرطان وجود دارد که هر کدام به شیوه های خاص ایجاد می شوند. چیزی که در همه ی آنها مشترک است این است که همه آنها به روشی مشابه شروع می شوند و با تغییر در ساختار طبیعی یک سلول تقسیم سلول های غیر طبیعی تحت کنترل نیستند و معلوم نیست که چه زمانی متوقف می شود. یک دسته از سلول های غیر طبیعی یک تومور نامیده می شود. ساالنه بیش از ۱۰ میلیون نفر در جهان به سرطان مبتال شده که ۶ میلیون نفر آنها می میرند )تا سال ۲۰۰۰ میالدی( هم اکنون سرطان در کشورهای پیشرفته دومین علت مرگ و میر و در کشورهای جهان سوم سومین علت مرگ و میر می باشد.